Teatr, w którym rządzi słowo! – Kyōge
Historia teatru Kyōge
Kyōgen jest jedynym komediowym gatunkiem klasycznego teatru japońskiego z zarazem jedynym, którym rządzi słowo, czyli dialogi, a nie muzyka i taniec. Historia tego teatru łączy się z historią teatru nō, mają bowiem wspólny rodowód, korzenia. Teatr Kyōgen jest teatrem komediowym, elementy są żartobliwe, prowokujące do śmiechu, teatr ten do pewnego stopnia osiągnął dojrzałość formy za życia Kan’amiego- założyciela. Odtąd tragizm (teatr nō) i komizm stanowią dwa odrębne światy. Jednak możemy dostrzec dopełniającą się wzajemnie siłę i połączona oba teatry, tak że możemy spotkać dwa gatunki na scenie. Do dziś bowiem tworzą one nierozerwalny organizm sztuki i życia.

Realistyczna farsa rozwijała się na bazie elementów humorystycznego dialogu i komediowego naśladownictwa w przeciwieństwie do teatru nō. Odpowiednie warunki do dynamicznego rozwoju nastąpiły dopiero w XVI wieku, wtedy to pozwolono aktorom wykonywać naprawdę swój zawód czyli tylko nurt teatru Kyōgen.

Podczas pierwszej prezentacji Kyōgen poza Japonią, która odbyła się w 1957r. w Paryżu, aktorom towarzyszył niepokój, nie wiedzieli jak zostanie przyjęty ten teatr, spodziewali się najgorszego. Jednak z satysfakcją mogli stwierdzi, że efekt był odwrotny, gdyż Francuzi potrafili skoncentrować się na niezwykle wyrazistej, ekspresyjnej grze i z niej odczytywać sens sztuki. Z czasem, dzięki coraz częstszym wyjazdom, Kyōgen stało się znane na całym świecie, a dzięki tłumaczeniom sztuk na języki obce oraz opracowaniom naukowym zaczęło być lepiej rozumiane, podobnie jak pozostałe gatunki teatru japońskiego, o których wiedza również stopniowo się upowszechniła i działała inspirująco na wielu zachodnich twórców teatralnych.

Maski w teatrze Kyōgen
Aktorzy Kyōgen przeważnie występują bez maski, makijażu i peruki. Są jednak role, które wymagają innego, mniej realistycznego wizerunku. Wówczas potrzebna jest maska. Wymagana jest ona także w przypadku odgrywania (zawsze przez mężczyznę) postaci kobiecych. Maska Kyōgen służy zatem do ukrycia prawdziwej twarzy aktora. Ma ona wartość rekwizytu realnego przedmiotu. Jest odarta z mistyczności. Odznacza się bardzo wyrazista ekspresja.

Zasadniczo istnieją trzy grupy masek Kyōgen wyodrębnione według znacznie prostszych kryteriów klasyfikacji niż w przypadku nō:
- postaci nadnaturalne
- ludzkie
- zwierzęce.

W sumie jest około dwudziestu typów. Do pierwszej grupy należą maski bogów i demonów. Do drugiej należą specjalne postaci ludzkie jak np. oji czyli stary mężczyzna. Do ostatniej grupy znajdują się maski zwierząt, roślin i duchów.

Muzyka Kyōgen
Muzyka w Kyōgen pojawia się zwykle tylko w sztukach z elementami śpiewu i tańca, które stanowią ponad połowę obecnie wystawianego repertuaru. Występuje tam orkiestra, nie jest zawsze w komplecie, jest identyczna jak w teatrze nō. Poszczególnym instrumentom przypisane są te same miejsca na scenie, a widoczną różnicą jest tak naprawdę tylko to, że gra się tam na flecie i małym bębnie. Poza tym orkiestra jest zwrócona twarzą do widowni, a kiedy wchodzą na scenie, kurtyna nie podnosi się w górę jak w nō tylko wolno rozsuwa się na boki. Żaden z uczestników orkiestry nie siedzi również na małym stołeczku. W niektórych scenach klaszcze się w dłonie lub śpiewa pieśni. Zasadniczo gra orkiestry stanowi tło muzyczne, którego celem jest akcentowanie wesołości lub podkreślenie momentów kulminacyjnych.

Kostiumy w teatrze są zazwyczaj takie, jak noszą codzienni ludzie. Charakteryzują się prostotą, monotonią barw i wzorców, wykonane są z lnianych i płóciennych tkanin. Każdej roli przypisany jest odpowiedni kostium, ale kolor i wzór tego kostiumu dobiera aktor indywidualnie zgodnie ze stylem swojej szkoły i według swoich upodobań. Twórcy teatru kyōgen postanowili zaprezentować swoją twórczość w Europie, obawiali się jednak reakcji Europejczyków. Czekało ich miłe zaskoczenie- widzowie docenili egzotyczność spektakli, w którym dużą rolę wprawdzie odgrywało słowo, ale równie ważne były gesty i kontakt z widzem. Było to lepiej zrozumiane przez widownię, dlatego tak bardzo przypadło im to do gustu. Teraz teatr ten działa także jako inspiracja dla innych powstających teatrów na całym świecie.